چالش های ناظر بر مجازات پدر در قتل فرزند با تاکید بر قاعده انتفاء ابوت

چکیده قصاص، کیفر قتل یا جراحت عمدی است. یکی از شروط جریان قصاص، انتفای ابوت است. برمبنای این شرط، اگر قاتل، پدر مقتول باشد، قصاص در حق او جاری نمی شود. مستندات روایی و شهرت فتوایی که بر این مسئله نزد فریقین اقامه شده، قانون گذار را بر آن داشته در ماده 301 قانون مجازات اسلامی مصوب 1392 این شرط را درنظر بگیرد. اطلاق کلام فقیهان و نص قانون، مقتضی انتفای مطلق قصاص پدر به سبب قتل فرزند است. این درحالی است که برخی، درصورت سبق تصمیم یا وجود انگیزه هایی چون دشمنی و طمع، پدر را مستحق قصاص دانسته اند. در این نوشتار، با روشی توصیفی تحلیلی، با استناد به روایات مرتبط، چنین نتیجه گرفته می شود که سقوط قصاص پدر، حکمی عام و مطلق است و تخصیص آن به مواردی چون قتل با سبق تصمیم، مستلزم اعراض از روایات است. درعین حال، ثابت می شود چنین حکمی تنها مخصوص پدر است و مادر، جد یا جدات را به هیچ وجه شامل نمی گردد. کلید واژگان: فرزندکشی، قتل فرزند ، قصاص،شرط انتفای ابوت.

 

فهرست مطالب

چکیده 5

مقدمه. 6

بیان مسئله. 7

ﺿﺮورت ﭘﮋوﻫﺶ…. 7

سوال تحقیق.. 9

فزضیه تحقیق.. 9

روش تحقیق.. 9

تعریف مفاهیم. 9

فصل اول- تاریخچه و مبانی نظری.. 11

مبحث  اول – تاریخچه. 11

گفتار اول: تاریخچه قانونی بحث در ایران. 11

مبحث دوم- مبانی نظری.. 11

گفتار اول: جواز قصاص پدر در موارد قابل گذشت… 11

1-قصد منجز قتل در فرزندکشی.. 12

1-1- امارة فامیلی یا نوع رابطة خاص…. 14

1-2- کیفیت رفتار پدر در فرزندکشی.. 15

1-3- شبهة مفروض حق تنبیه و تأدیب… 17

گفتار دوم- فرزندکشی با سبق تصمیم. 18

گفتار سوم- جواز قتل پدر در موارد فرزندکشی‌های غیر قابل گذشت… 20

1- فرزندکشی در حال محاربه. 21

2- فرزندکشی در حال بغی.. 26

3-اعتیاد در فرزندکشی.. 27

فصل  دوم-  بررسی قاعده انتغاء ابوت در قتل فرزند توسط پدر. 31

مبحث اول-  مجازات جرم قتل عمدی در فقه وحقوق ایران وموانع اجرای مجازات مزبور. 31

گفتار اول:مفهوم شرط انتفای ابوت ،مبنای پیدایش آن. 32

گفتار دوم- دیدگاه حقوق موضوعه ایران در خصوص شرط انتفای ابوت در قصاص: 34

مبحث دوم: دیدگاه های فقهی پیرامون شرط انتفای ابوت در قصاص: 36

گفتار اول-دیدگاه موافقین شرط انتفای ابوت در قصاص( دیدگاه تمام فقهای امامیه واغلب فقهای اهل تسنن) 36

توجیه حکمت وضع شرط انتفای ابوت در قصاص…. 38

گفتار دوم)دیدگاه مخالفین شرط انتفای ابوت در قصاص(دیدگاه برخی از فقهای عامه) 40

نقد استدلالات موافقین شرط انتفای ابوت… 40

گفتار سوم)دیدگاه بینابین یا رویکردی نو به شرط انتفای ابوت در قصاص…. 43

نتیجه‌گیری.. 45

پیشنهادات… 47

منابع. 49

 

 

 

 

مطالعه بیشتر