مقایسه تطبیقی کاپیتولاسیون با توجه به مزایا و مصونیت کنوانسیون 1961 وین از نگاه حقوق دیپلماتیک

چکیده کاپیتولاسیون (رژیم قضاوت کنسولی) به معنای مصونیت بیگانگان از محاکمه طبق قانون کشور میزبان است. تحمیل این رژیم نشان دهندۀ تسلیم کشور ضعیف در برابر بیگانگان است. اجرای این رژیم، پیامدهای سیاسی، اجتماعی و فرهنگی ناگواری را برای ایران به دنبال آورد. اهمیت کاپیتولاسیون در ساختار سیاسی ایران به دلیل نقض حاکمیت ملی است. برای آنکه اتباع خارجی بتوانند از این مصونیت در کشور میزبان استفاده کنند لازم بود دو پیش شرط فراهم شود: 1- قانون و ضمانت اجرایی آن؛ 2- وجود قدرتی که براساس آن، حقوق ملی مورد قبول دولت های صاحب منافع قرار گیرد. از طرفی با تدوین کنوانسیون 1961 ، تعاریف و تقسیم بندی قواعد مربوط به مصونیت ها و مزایای مأموران دیپلماتیک و نمایندگان دائمی کشورها در سازمان های بین المللی که در اثر تکرار یکنواخت و طی یک مدت طولانی ایجاد شده و مورد قبول همه ی کشورها بود، به عنوان بخشی از حقوق بین الملل موضوعه درآمدند. مصونیت ها بر اساس کنوانسیون های فوق الذکر و رویه کشورها از نظر دامنه شمول قابل تفکیک به مصونیت مطلق و نسبی است که مصونیت های نسبی قابل سلب کردن هستند. لذا در این مقاله بر آن شدیم تا به مقایسه تطبیقی کاپیتولاسیون با توجه به مزایا و مصونیت کنوانسیون 1961 وین از نگاه حقوق دیپلماتیک بپردازیم. روش انجام این تحقیق تحلیلی توصیفی می باشد. کلید واژگان: مصونیت دیپلماتیک، کنوانسیون 1961 وین، حقوق دیپلماتیک، کاپیتولاسیون.

 

فهرست مطالب

چکیده 5

مقدمه. 6

اهداف تحقیق.. 7

روش تحقیق.. 7

روش گرد آوری اطلاعات.. 7

روش تجزیه و تحلیل اطلاعات.. 7

تعریف مفاهیم. 8

مفهوم حقوق ديپلماتيك… 8

مصونیت دیپلماتیک… 9

مفهوم کاپیتولاسیون.. 10

تاريخچه روابط ديپلماتيك… 10

تاریخچه کاپیتولاسیون.. 14

از کاپیتولاسیون شفاهی تا کاپیتولاسیون قانونی.. 16

بررسی روابط دیپلماتیک نوین.. 17

بررسی مباني حقوقي مزايا و مصونيت‌های دیپلماتیک… 18

1- نظريه برون مرزي يا فرا سرزميني: 18

2-نظريه نمايندگي: 19

3-نظريه مصلحت خدمت يا ضرورت: 19

4- نظريه عمل متقابل: 20

انواع مصونيت های ديپلماتيك… 20

1- مصونيت از تعرض: 21

2-مصونيت قضايی: 21

شرايط برقراری روابط ديپلماتيك… 22

بررسی ارکان روابط دیپلماتیک… 23

بررسی مصونیت و مزایای دیپلماتیک… 23

الف)  مصونیت دیپلماتیک… 23

1- نظریه نمایندگی.. 24

2- نظریه برون مرزی.. 24

3- نظریه مصلحت خدمت… 25

4- نظریه رفتار متقابل.. 26

عناصر تشکیل دهندۀ حق قضاوت کنسولی (کاپیتولاسیون) 26

بررسی مزایا و مصونیت دیپلماتیک در کنوانسیون 1961 وین.. 27

بررسی بند اول: مصونیت از تعرض…. 27

1- مصونیت محل کار دیپلمات.. 28

2- مصونیت شخص مامور دیپلماتیک… 28

3- مصونیت خانواده ماموران دیپلماتیک… 28

دوم : مصونیت نوشته ها، اسناد و اموال دیپلماتیک… 28

سوم : مصونیت قضایی.. 29

الف: مصونیت اعضای دیپلماتیک ازتعقیب قضایی و اجرای احکام. 30

ب : مصونیت جزایی.. 30

ج : مصونیت مدنی.. 30

حدود مصونیت قضایی.. 31

1- دعوای مربوط به مالکیت و تصرف اموال غیر منقول.. 31

2- دعوای مربوط به ارث.. 32

3- دعوای مربوط به یک فعالیت آزاد. 32

معافیت های مالیاتی.. 32

مزایای گمرکی.. 33

مصونيت ماموريت… 34

الف) اماکن. 34

ب) پناهندگي ديپلماتيک. 35

ج) آرشيو ، اسناد و مکاتبات رسمي. 35

مصونيت نمايندگان ديپلماتيک… 36

مصونيت هاي فردي از صلاحيت دادگاه هاي محلي.. 36

الف) عمومي. 36

ب) مصونيت از محاکم کيفري. 37

ج) مصونيت مدني و اداري. 37

مصونيت از محاکمه به خاطر اعمال رسمي.. 38

مصونيت از اعمال قوانين محلي معين.. 39

برخي جنبه هاي ديگر مصونيت… 40

الف) افراد بهره مند از مصونيت ها. 40

ب) بقاء مزايا و مصونيت ها. 40

بررسی علل قطع روابط دیپلماتیک… 43

آثار خاتمه روابط دیپلماتیک… 43

خاتمه ماموریت دیپلماتیک… 43

الف: قطع روابط دیپلماتک… 43

ب : خاتمه ماموریت دیپلماتیک… 44

بررسی آثار سیاسی و قضایی کاپیتولاسیون در ایران.. 45

نتيجه گيری.. 49

 

مطالعه بیشتر